NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
313 - (1299) وحدثني
محمد بن حاتم
وعبد بن حميد.
قال ابن حاتم:
حدثنا محمد بن
بكر. أخبرنا
ابن جربج.
أخبرنا أبو
الزبير ؛ أنه
سمع جابر بن
عبدالله يقول:
رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم رمى
الجمرة، بمثل
حصى الخذف.
{313}
Bana Muhammed b. Hatim
ile Abd b. Humeyd rivayet ettiler. İbni Hatim dediki: Bize Muhammed b. Bekr
rivayet etti. (Dediki): Bize İbni Cüreyc haber verdi. (Dediki): Bize Ebû'z-Zübeyr
haber verdi, kendisi Câbir b. Abdillah'ı şöyle derken işitmiş:
«Ben, Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'i, Cemre de fiske taşı gibi taşlar atarken gördüm.»
İzah:
Fiske taşı: Nohuttan
büyük, bakladan küçük; bâzılarına göre bakla kadar olan taştır.
Hadîs-i şerîf, atılacak
taşların bu miktar olmasının müstehab görüldüğüne delildir.
Nevevî, bundan büyük
veya küçük taşların dahî atılabileceğini fakat mekruh görüldüğünü kaydetmiştir.
314 - (1299) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
خالد الأحمر
وابن إدريس عن
ابن جريج، عن
أبي الزبير،
عن جابر ؛ قال:
رمى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم الجمرة
يوم النحر
ضحى. وأما
بعد، فإذا
زالت الشمس.
{314}
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Hâlid-i Ahmar ile İdrîs, İbni
Cüreyc'den, o da Ebu'z-Zübeyr'den, o da Câbir'den naklen rivayet etti. Câbir
(Radiyallahu anh) şöyle demiş:
«Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) bayram günü kuşluk zamanında taş attı. Bir daha bunu güneşin
zevalinden sonra yaptı.»
(1299) وحدثنا
علي بن خشرم.
أخبرنا عيسى.
أخبرنا ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع جابر
بن عبدالله
يقول: كان
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بمثله.
{…}
Bize, bu hadîsi
Alîyyü'bnü Haşrem de rivayet etti. (Dediki): Bize îsâ haber verdi. (Dediki):
Bize İbni Cüreyc haber verdi. (Dediki): Bana Ebû'z-Zübeyr haber verdi. Kendisi
Câbir b. Abdillah'ı yukarki hadîsde olduğu gibi:
«Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem)... taş atardı.» derken işitmiş.
İzah:
Bayram günü yalnız
Cemre-i Akabe'de taş atılır. Bu hususta ulemâ müttefiktir. Sair teşrik
günlerinde ise zevalden sonra atılır.
Nevevî diyor ki: «Bize göre
bayram günü gece yarısından îtibâren Cemre-i Akabede taş atmak caizdir.
Teşrik günlerine
gelince: Bizim mezhebimizle İmam Mâlik, İmam Ahmed ve cumhûr-u ulemâ'nın
mezheplerine göre üç teşrik gününde ancak zevalden sonra taş atılır. Delilimiz:
Sahîh olan bu hadîsdir. Tâvûs ile Âtâ'ya göre teşrik günlerinde zevalden önce
taş atmak kâfidir.
Ebû Hanîfe ile îshak
b., Râhuye: (Üçüncü gün zevalden önce taş atmak caizdir.) demişlerdir.»
Yine Nevevî'nin
beyânına göre teşrik günlerinde taş atarken tertibe riâyet şarttır. Evvelâ
Mescid-i Hayf yakınındaki Cemre-i ulâ'dan başlanır, sonra orta cemreye, daha
sonra Cemre-i Akabe'ye geçilir. İlk cemrede taşları attıktan sonra uzun zaman
kıbleye karşı dönerek Allah'a duâ etmek, zikirde bulunmak müstehabdır.
İkinci cemrenin hükmü
de budur.
Üçüncüde durulmaz. Bu
suretle hareket, teşrik günlerinin üçünde de müstehabdır.
Cumhûr-u ulemâ'ya göre
duâ ederken elleri kaldırmak da müstehabdır. Yalnız bu bâbda İmam Mâlik'in
kavli muhteliftir.
Maamâfih duâ için
durmayana bilittifâk bir şey lâzım gelmez.
Yalnız Sevrî'den bir
rivayete göre duâ için durmayan kimsenin fakirlere bir şey it'âm etmesi yahut
kurban kesmesi gerekir.